بیماری لپتوسپيروز

مقدمه: بيماري لپتوسپيروز كه در ايران به " تب شاليزار " معروف است، بيماري عفوني مشترك بين انسان و حيوانات است كه در كشورما اولين مورد وقوع آن در سال 1335  در انسان در استان گيلان گزارش شد. امروزه اين بيماري يكي از بيماري­هاي مهم مشترك بين انسان و دام در جهان محسوب مي­شود و در تمام كره زمين جز قطب­شمال و جنوب ديده شده است. با اينهمه بيماري بيشتر در مناطقي كه داراي بارندگي بالا هستند و مناطق گرم و حاره­اي و زمين­هاي گلي و كنار درياچه­ها و ماندآب­ها اتفاق مي­افتد. در ايران نيز بيماري همچنانكه از نام آن پيداست در افرادي كه در شاليزارها كار مي­كنند بيماري شناخته شده است. در دام­ها نيز بيماري در نقاط مختلف كشور ديده مي­شود و گاهي همه­گيري­هاي آن خسارات قابل توجهي به دام­ها و دامداري­ها وارد مي­كند. وقوع بيماري در دام­ها معمولا بعد از بارندگي­هاي شديد و آب­گرفتگي مراتع و دامداري­ها اتفاق مي­افتد.  عامل بيماري لپتوسپيروز چيست؟ عامل مولد بيماري لپتوسپيروز باكتري خميده از جنس لپتوسپيرا مي­باشد. بيماري در چه شرايط محيطي بيشتر ديده مي شود؟  درجه حرارت محيط بين 7 و 36 درجه سانتيگراد،PH  حدود 8-6  و زمين هاي گل آلود با زه كشي ناقص همچنين افزايش ناگهاني درجه حرارت محيط توأم با افزايش نزولات آسماني و ايجاد سيلاب هاي فصلي شرايط مساعد براي وقوع بيماري هستند.   چه حيواناتي ممكن است به عامل بيماري را در بدن خود رشد و تكثير نمايند و يا مبتلا به بيماري شوند؟ حدود 165 گونه از پستانداران به بيماري حساس هستند و تمام اين حيوانات و انسان مي توانند به عنوان ميزبان و يا مخزن بيماري عمل كنند، اما مخزن نهايي و ميزبان قطعي لپتوسپيروز جوندگان بخصوص موش ها هستند. نشانه هاي باليني بيماري در حيوانات چيست؟ علايم عمومي بيماري­ها مانند بي­حالي، عدم تمايل به حركت و بي­اشتهايي در اين بيماري نيز ديده مي­شود. زردي (يرقان) و خون­شاش از علايم مهم بيماري در دام­ها محسوب مي­گردد. در دام­هاي شيري ممكن است رنگ شير تغيير پيدا كند و رنگ آن زرد شود يا لخته­هاي خون در آن ديده شود. در دام­هاي آبستن ممكن است سقط جنين رخ دهد.  نشانه هاي بيماري در انسان چيست؟ نشانه هاي باليني بيماري در انسان گسترده است و ممكن است شامل تب­بالا، لرز، سردرد، درد ماهيچه­اي، استفراغ، يرقان، قرمزشدن چشم­ها، درد شكم، اسهال و دانه­هاي پوستي باشد.   در ايران بيماري در دام­ها در كجا ديده مي­شود؟ همچنانكه گفته شد بيماري در همه نقاط كشور به صورت انفرادي ديده مي­شود. اما گاهي همه­گيري نيز اتفاق مي­افتد. مثلا همه­گيري بيماري در تالاب حله در استان بوشهر بعد از بارندگي­هاي شديد سال 1382 باعث تلفات بيش از 500 راس گوسفند، بز و گاو گرديد. بيماري در سال 1383 در كشت و صنعت مغان 70 راس گوساله را تلف كرد. در سال 1379 بيماري در روستاي قلعه­جوق زنجان باعث تلفات بيش از 100 زاس گوسفند و بز شده بود.   تلفات گوسفند در اثر لپتوسپيروز در تالاب حله در سال 1382   زردي(يرقان) در اثر لپتوسپيروز (گوسفند، تالاب حله) راههاي پيشگيري از لپتوسپيروز چيست؟ جلوگيري از ايجاد فاضلاب در محل زندگي دام­ها و خشك نمودن آنها از مهمترين راه­هاي جلوگيري از بيماري و انتشار آن است. همچنين بايد از چراي دام­ها در مراتع باتلاقي كه با ادرار دام­هاي بيمار يا جوندگان آلوده شده است جلوگيري شود و از تماس جوندگان با منابع غذائي وانبار هاي علوفه و آلودگي مواد غذايي با ادرار و مواد دفعي آنها پيشگيري گردد. بايد دام­هاي تلف شده و جفت و جنين دام­هاي بيماري به خوبي دفن شده و يا از بين برده شوند تا باعث آلودگي محيط و منابع غذايي و آب نشوند. البته براي جلوگيري از بيماري واكسن هم مي­تواند استفاده شود كه بايد از سويه­هاي محلي باكتري تهيه گردد. تلفات گوساله در اثر ابتلا به لپتوسپيروز در ميرجاوه به علت ايجاد فاضلاب در محل نگهداري دام­ها.(1390)   بيماري لپتوسپيروز با كداميك از بيماري­ها ممكن است اشتباه شود؟ به علت خون­شاش و تلفات زياد در هنگام همه­گيري­ها ممكن است لپتوسپيروز با بيماري شاربن (سياه­زخم) اشتباه شود. بعد از تلفات از منافذ بدن لاشه­هاي لپتوسپيروزي نيز خون جاري مي­شود كه نبايد با شاربن اشتباه شود. خون جاري در لاشه ­هاي شاربني غليظ و قيري رنگ است.